4e Advent 'Jezus onder puin'

En Maria zei: Mijn ziel maakt de Heere groot, en mijn geest verheugt zich in God, mijn Zaligmaker, omdat Hij heeft omgezien naar de nederige staat van Zijn dienares. Want zie, van nu aan zullen alle geslachten mij zalig spreken, want Hij Die machtig is, heeft grote dingen aan mij gedaan en heilig is Zijn Naam. En Zijn barmhartigheid is van geslacht tot geslacht over hen die Hem vrezen. Hij heeft een krachtig werk gedaan door Zijn arm. Hij heeft hen die hoogmoedig zijn in de gedachten van hun hart, uiteengedreven. Hij heeft machtigen van de troon gestoten en nederigen heeft Hij verhoogd. Hongerigen heeft Hij met goede gaven verzadigd en rijken heeft Hij met lege handen weggezonden. Hij heeft het opgenomen voor Israël, Zijn knecht, door aan Zijn barmhartigheid te denken, zoals Hij gesproken heeft tot onze vaderen, tot Abraham en zijn nageslacht, tot in eeuwigheid.En Maria bleef ongeveer drie maanden bij haar en keerde terug naar haar huis.

- Lukas 1:46-56

Laatst keken mijn vrouw Sendré en ik naar een heftige aflevering van 'The Crown'. Deze serie op Netflix gaat over het Britse koninklijk huis en in het bijzonder de ontwikkeling van koningin Elisabeth door de jaren heen. Wellicht niet de meeste stoere serie om als man te kijken, maar we blijven er toch erg door geboeid! De aflevering die wij samen keken ging over een groot ongeluk in Aberfan, Wales op 21 oktober 1966. 144 mensen, waarvan 116 kinderen kwamen om doordat na dagen van regenval een grote afvalberg bij een steenkoolmijn inzakte. Een stroom van steen en afval bedolf een basisschool. Dagenlang zocht men naar de slachtoffers. Het was hartverscheurend om te zien hoe de gemeenschap aan een enorm graf stond en zong tot God. De boosheid en het verdriet was op het gezicht van alle ouders af te lezen en toch zong men over Jezus die nabij was. In een intense scene zien we hoe mannen in dure pakken van de overkoepelende kolenmaatschappij de schuld van zich af proberen te schuiven, terwijl er wel degelijk sprake is van nalatigheid. Terwijl gebroken ouders schreeuwen om recht, zijn het de machthebbers van de wereld die proberen een zondebok te vinden. Niemand wil de verantwoordelijkheid voor de dood van 144 mensen dragen. Bovenop het intense lijden krijgen verslagen ouders te maken met dit grootse onrecht. Prins Phillip vertaalt het door te zeggen dat hij nog nooit zoveel boosheid naar God heeft gezien in de ogen van mensen. De vraag: 'Waarom Heer?!' klinkt er aan alle kanten in door.

Lijden en onrecht kwam niet de wereld in op 21 oktober 1966. Ook Maria is bekend met een wereld die zucht en kreunt. Ze ziet hoe de hoogmoedigen en de machtigen lijken weg te komen met onrecht en de nederigen er aan onderdoor gaan. En toch zingt zij in haar lofzang in Lukas 1 over God die barmhartig is. Ze zegt zelfs dat haar ziel Hem groot maakt! In dit lied laat ze zien hoe God nooit heeft losgelaten wat Hij ooit is begonnen. Ze heeft de boodschap ontvangen dat zij de Redder van de wereld zal baren en ze zingt dit uit als een zekerheid en als een profetie. Ze verwacht dat er in haar Zoon recht gedaan zal worden aan de nederigen. De zwakke mensen zullen door Jezus worden verhoogd. In de pijnlijke realiteit van het Israël in het jaar 0, met een geschiedenis van lijden en ballingschap in het achterhoofd, is zij toch in staat om God te loven. Ze heeft hoop. Ze verwacht het van de God die in al die pijn altijd trouw is gebleven en dat ook altijd zal blijven. 

Dit verhaal lost het schurende verhaal van Aberfan niet direct op. En dat geldt voor vele grote rampen, oorlogen maar ook verdriet op individueel niveau. 'Waarom Heer?'. Het is een rauwe en eerlijke vraag. Een vraag die op zulke momenten gesteld mag, of beter gezegd moet worden. En op die momenten kunnen we leren van de hoop die Maria had. De hoop dat God recht zal doen aan de nederigen. De kwetsbaren, de ouders die schreeuwen om recht, de kinderen bedolven onder een meedogenloze berg afval. Middenin de donkerste nacht kwam hoop ons tegemoet in Christus. Hij die het recht kwam brengen. Niet door er overheen te walsen, maar mee te lijden. Het te dragen. Toen Hij aan het kruis stierf lag Hij als het ware onder die berg. Voelde Hij de pijn van schreeuwende ouders die verlangen naar recht. En identificeerde Hij zich met jouw pijn. Hij moffelde het daar niet weg, maar bood een weg om jou er door te dragen. Een weg die getuigt van hoop en verwachting: God is met ons. Hij maakt alles nieuw.